
فتنه هاي آخرالزمان
پاسخ: اصطلاح آخرالزمان در كتابهاي حديث و تفسير در دو معني به كار رفته است:
نخست، همه آن قسمت از زمان كه بنا بر عقيده مسلمانان، دوران نبوت پيامبر اسلام است. از آغاز نبوت پيامبر تا وقوع قيامت را شامل ميشود.
دوم، فقط آخرين بخش از دوران ياد شده كه در آن مهدي موعود ظهور ميكند. تحولات عظيمي در عالم واقع ميشود. در فرهنگ عامه مسلمانان مخصوصاً شيعه، اصطلاح آخرالزمان حكايت از عصري ميكند كه مهدي موعود در آن ظهور ميكند. تحولات ويژهاي در جهان رخ ميدهد. در روايات براي اين عصر مشخصات ويژهاي به نام "علائم آخرالزمان" نقل شده است. از مجموع رواياتي كه در كتابهاي حديث، تفسير و تاريخ درباره عصر ظهور مهدي موعود نقل شده، دو مطلب درباره مشخصات آخر الزمان ـ به معني عصر مهدي موعود ـ به صورت تواتر معنوي به دست ميآيد:
نخست اينكه در اين عصر، پيش از ظهور مهدي موعود، فساد اخلاق و بيداد و ستم همه جوامع بشري را فرا ميگيرد. و به صورت عامترين پديده در روابط انسانها در ميآيد.ديگر اينكه پس از ظهور مهدي، تحول عظيمي در جوامع واقع ميشود: فساد و ستم از ميان ميرود. توحيد و عدل و رشد كامل عقلي و عملي در سراسر زندگي انسانها گسترش مييابد.
از مجموع روايات و سخنان پيشوايان دين استفاده مي شود که پيش از ظهور حضرت مهدي(ع) فتنه ها و شورش هاي فراواني بروز مي کند طي جنگ هاي منطقه اي و شورش هاي محلي و جنگ جهاني عده زيادي از بين خواهند رفت. از خود حضرت مهدي(عج) نقل شده است که فرمود: «علامه ظهوري کثره الهرج و المرج و الفتن».(محمدباقر مجلسي، بحارالانوار، تهران، دارالکتب الاسلاميه، ج 52، ص 217). «نشانه آشکار شدن من، زياد شدن هرج و مرج و فتنه ها و آشوب هاست».
فتنه هاي آخرالزمان چنان حق و باطل را ممزوج خواهند كرد كه تنها كساني مي توانند از آنها به سلامت عبور كنند كه داراي بصيرت و استقامت باشند. بصيرت بنا به فرمايش مقام معظم رهبري در دوسطح تعريف مي شود: سطح زيرين آن داشتن نگاه توحيدي است كه موجب داشتن هدف الهي و تلاش خستگي ناپذير در راه آن گشته و در حقيقت زمينه همه تلاش ها و مبارزات انساني در جامعه خواهد بود.
و سطح ديگر آن در حوادث زندگي خودنمايي خواهد كرد، به اين شكل كه براي اينكه انسان در حوادث زندگي دچار بي بصيرتي نشود، بايد پيرامون آنها تدبر كند و از آنها به شكل سطحي و عاميانه عبور نكند و با اين سنجش بصيرت پيدا كند، چنانكه اميرالمومنين علي(عليه السلام) مي فرمايد: "فإنَّمَا البَصيرُ مَن سَمِعَ فَتَفَكَّرَ و نَظَرَ فَأبصَرَ"(1)و به دنبال اين بصيرت صبر و ايستادگي تا تحقق اهداف، لازم و اساس كار است و الا يك وزنه سنگين را آدم ضعيفي هم ممكن است، بردارد و يك لحظه سر دست بلند كند؛ ليكن نمي تواند نگه دارد و آن را مي اندازد
در روایات اهل بیت، از مواردی بهعنوان فتنههای آخرالزمان یاد شده است که به برخی از آنها بهصورت فهرستوار اشاره میکنیم:
1. جهل و عدم شناخت مناسب درباره وجود مقدس امام و نقش او در خلقت و هدایت مردم؛
2. دین شعاری و حرکت نمادین عدهای که خود را مسلمان مینامند، ولی قرآن و اسلام را کنار گذاشتهاند؛
3. اسلامستیزی؛ امام صادق علیهالسلام از قول پیامبر میفرماید: «اسلام با غربت ظاهر شد و به زودی نیز چنانکه بود به حال غربت برمیگردد، پس خوشا به حال غربا».[1] مرحوم دوانی در توضیح میگوید: غربت دومی که پیامبر فرمود، توسط مسلمانان در آخرالزمان به وجود میآید.[2]
4. دجّال؛ در پی آمدن دجّال، فتنهای شکل میگیرد که مردم را به چالش کشیده، از خداوند متعال دور میکند؛ چراکه در ظاهری فریبنده و چهرهای جذاب ظاهر میشود؛ امیرالمؤمنین، علی علیهالسلام فرمود: «سعادتمند، کسی است که او را تکذیب کند و شقی و بدبخت کسی است که او را تصدیق کند».[3]
5. تجاوز به جوامع اسلامی و شیعی و کشتار آنان؛
6. گسترش فساد و تباهی از یکسو و ایجاد شک و تردید درباره ظهور امام موعود و به تمسخرگرفتن انتظار و ظهور، از سوی دیگر.
با توجه به نکات یاد شده، بر عاشقان امام عصر و منتظران ظهورش لازم است در چند زمینه فعالیت کنند:
الف. بالابردن فهم و شناخت درباره امام و امامت، مفاهیم و آموزههای دین، مباحث مهدویت و مفاهیمی که در رابطه با این موضوع است؛
ب. وحدت کلمه در سایه رهبری مرجعیت، که طبق بیان پیشوایان دین ـ از جمله امام زمان ـ همه وظیفه دارند به آنها رجوع کنند؛
ج. عمل به وظایف دین، کسب تقوا، دوری از فساد و جلوگیری از آن، امر به معروف و نهی از منکر؛
د. ایجاد روحیه نشاط و تلاش در خود و جامعه و حرکت بهسوی سازندگی و زمینهسازی برای ظهور.
اکنون یادآور میشویم که مهمترین عامل برای مقابله با انواع فتنهها در آخرالزمان، دو چیز است:
1. معرفت و شناخت امام؛ امام صادق علیهالسلام میفرماید: «امام خود را بشناس؛ پس همانا زمانی که امامت را شناختی، هیچ آسیبی به تو نخواهد رسید از اینکه امر ظهور، جلو بیفتد و یا عقب بیفتد».[4]
در روایتی دیگر میفرماید: «هر کس امام خویش را شناخت و آنگاه، پیش از آنکه صاحبالأمر قیام کند، از دنیا رفت، بسان کسی است که در سپاه آن حضرت حضور پیدا کرده است، نه! بلکه بسان کسی است که زیر پرچم او حاضر شده باشد».[5]
2. رجوع به عالمان؛ ائمه معصومین، تکلیف شیعه را در دوران غیبت کبرا، مشخص کردهاند. اسحاقبنیعقوب درباره تکلیف شیعیان در غیبت کبرا، از امام مهدی علیهالسلام پرسید و توقیع (نامه) ذیل در پاسخ او صادر گردید: «و أما الحوادث الواقعة فارجعوا فیها إلی رواة حدیثنا فإنهم حجتی علیکم و أنا حجة الله علیهم؛ و امّا در پیشآمدهایی که برای شما رخ میدهد، باید به راویان اخبار ما (دانشمندان علوم دینی) رجوع کنید. ایشان حجت من بر شما هستند و من، حجت خدا بر آنانم».[6]
پس مهمترین راه برونرفت از مشکلات در زمان غیبت، شناخت امام و تبعیت از فقهای بزرگ، بهویژه ولی فقیه و رهبر جامعه اسلامی است. اگر این مهم، بهصورت کامل عملی شود، فرد و جامعه، در مقابل طوفان حوادث، خطرات و فتنهها محفوظ خواهند ماند.
پینوشتها
1. کمالالدین، شیخ صدوق، ج1، ص66.
2. مهدی موعود، ص958.
3. کمالالدین، شیخ صدوق، ج2، ص526.
4. ر.ک: کافی، کلینی، ج1، ص371.
5. غیبت نعمانی، ص329، ح2؛ اصول کافی، کلینی، ج1، ص371.
6. غیبت طوسی، ص290، ح247؛ کمالالدین، شیخ صدوق، ج2، ص483، باب 45، ح4.
دیدگاه ها
ارسال ديدگاه جديد
(لطفا از درج سوال در ديدگاه ها خودداري فرماييد براي طرح سوالات خود به اين آدرس مراجعه فرماييد)